Có bầu không nên ăn gì để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé?

Chế độ dinh dưỡng trong thời kỳ mang thai là cực kỳ quan trọng, ngoài bổ sung đầy đủ những dưỡng chất tốt, mẹ bầu cũng cần chú ý đến những thực phẩm không nên ăn để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Vậy phụ nữ có bầu không nên ăn gì? Bên cạnh việc giải đáp thắc mắc này, bài viết sẽ cung cấp cho bạn những lưu ý cần nhớ trong quá trình mang thai.

1. Chế độ ăn ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ bầu như thế nào?

Chế độ dinh dưỡng có tác động rất lớn đến sức khỏe của mẹ cũng như sự tăng trưởng, phát triển của thai nhi. Một chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ là nên ăn gì mà còn là cần tránh những thực phẩm gì không tốt cho thai nhi.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chế độ dinh dưỡng của mẹ khi mang thai quan trọng hơn cả yếu tố di truyền trong việc xác định xu hướng mắc bệnh mãn tính của thai nhi. Nếu dinh dưỡng của mẹ kém sẽ làm giảm sự phát triển của thai nhi, từ đó khả năng sảy thai, sinh non, thai nhi nhiễm bệnh cũng tăng cao hơn.

Bào thai hoạt động theo một cơ chế rất linh hoạt, em bé có thể thích nghi với chế độ dinh dưỡng của mẹ và tự điều chỉnh quá trình trao đổi chất sao cho phù hợp. Khi không nhận đủ dinh dưỡng để phát triển, thai nhi sẽ tự điều chỉnh sự trao đổi chất bằng việc giảm sản xuất glucose, insulin làm cho thai nhi chậm phát triển.

Nếu ngay từ lúc ở trong bụng mẹ, thai nhi đã buộc phải thích nghi với môi trường nghèo dinh dưỡng thì khả năng cao sau sinh trẻ sẽ bị biếng ăn.

Bên cạnh đó, trong quá trình mang thai mẹ tiêu thụ nhiều chất béo và đồ ngọt thì khi sinh ra em bé sẽ có xu hướng thèm ăn những đồ ăn tương tự.

Trong nhiều trường hợp, chế độ ăn không khoa học, thiếu dinh dưỡng của mẹ còn làm rối loạn quá trình trao đổi chất của bé khiến cho bé dễ mắc các bệnh về chuyển hóa hơn.

Ăn uống cân bằng khoa học trong thời gian mang thai có ý nghĩa rất quan trọng, bé khỏe mạnh hay không chính là kết quả từ chế độ ăn của mẹ.

2. Phụ nữ có bầu không nên ăn gì?

Để có thể xây dựng được một chế độ ăn uống lành mạnh, quá trình phát triển của con được ổn định, mẹ bầu nên tham khảo những thực phẩm cần tránh sau đây:

2.1. Các loại thịt, hải sản và chế phẩm từ thịt, hải sản cần tránh

Thịt và hải sản cung cấp chất đạm chủ yếu cho cơ thể – một trong những dưỡng chất quan trọng đối với sự phát triển của thai nhi.

Tuy nhiên, không phải toàn bộ thịt, hải sản đều tốt cho sức khỏe mẹ bầu khi mang thai, đặc biệt là ở 3 tháng đầu.

Cá chứa lượng thủy ngân cao

Cá, đặc biệt là cá biển chứa hàm lượng protein và acid béo omega-3 cao có tác động tích cực đến sự phát triển thị lực và não bộ của thai nhi.

Tuy nhiên, những loại cá có hàm lượng thủy ngân cao như cá kình, cá thu, cá ngừ, cá kiếm,…khi nạp vào cơ thể lại gây ảnh hưởng tới thai nhi.

Bạn có thể tham khảo những loại cá sau: cá cơm, cá hồi, cá rô phi,…

đây đều là thực phẩm cung cấp đầy đủ hàm lượng protein và omega-3 nhưng ít thủy ngân.

Cua và các chế phẩm từ cua

Hàm lượng dinh dưỡng từ cua khá lớn và đa dạng, tuy nhiên đặc biệt không tốt cho mẹ bầu ở những tháng đầu thai kỳ.

Ăn cua ở giai đoạn này có thể khiến mẹ bầu bị co thắt tử cung, xuất huyết trong và thậm chí bị lưu thai. Thịt cua có hàm lượng cholesterol cao nên không tốt cho cả mẹ và thai nhi.

Hải sản hoặc thịt chưa nấu chín

Thưởng thức các món ăn tươi sống hoặc nấu tái là sở thích ăn uống của nhiều người như hàu tái, bò tái, sushi, sashimi,… Nhưng thật sự trong chúng chứa khá nhiều vi khuẩn toxoplasma gây hại cho thai nhi. Nếu mẹ bầu sử dụng có thể gây ngộ độc thực phẩm và làm nguy hiểm đến thai nhi.

Ngoài ra, các chế phẩm từ thịt như xúc xích, thịt nguội, thịt xông khói, thực phẩm đông lạnh cũng không tốt cho phụ nữ có bầu.

Bạn nhớ làm chín thịt rồi ăn ngay để đảm bảo an toàn nhé.

2.2. Các loại rau củ quả, trái cây cần tránh

Được xem là nguồn thực phẩm cung cấp nhiều Vitamin, khoáng chất và chất xơ tốt nên một số mẹ bầu đã nghĩ rằng ăn càng nhiều, càng đa dạng trái cây càng tốt. Đây là một quan niệm sai lầm vì không phải rau củ quả nào cũng có lợi cho sức khỏe mẹ bầu.

Đu đủ xanh

Trong 3 tháng đầu thai kỳ nếu mẹ bầu ăn đu đủ xanh sẽ rất dễ gặp hiện tượng co thắt tử cung, sảy thai, sinh non,… Bạn tuyệt đối tránh ăn đủ đủ xanh.

Tuy nhiên, đu đủ chín lại rất tốt, vì chứa nhiều chất dinh dưỡng: Vitamin A, Vitamin B, C, beta-carotene, Folate, Kali,,…có thể hỗ trợ mẹ bầu trong quá trình mang thai.

Dứa

Vì dứa chứa chất Enzyme Bromelain nên sẽ phá vỡ protein, làm mềm tử cung và gây ra cơn co thắt cho mẹ bầu khi mang thai. Vậy nên, ở thời gian đầu thai kỳ bạn không nên thêm dứa vào thực đơn của mình.

Chùm ngây

Chùm ngây là loại rau chứa nhiều giá trị dinh dưỡng cao, giàu sắt, kali và nhiều loại Vitamin. Tuy nhiên alpha sitosterol trong chùm ngây lại gây nguy cơ sảy thai, không tốt cho thai phụ.

Khổ qua

Trong khổ qua chứa Monodicine và Quinin sẽ kích thích co bóp tử cung nên dễ làm mẹ bầu sảy thai. Bạn nên hạn chế sử dụng quả này trong ăn uống.

Rau ngót

Mặc dù rau ngót giàu sắt, vitamin, chất xơ nhưng lại chứa chất papaverin làm hạ huyết áp, giãn cơ trơn. Nếu phụ nữ có bầu ăn nhiều rau này  sẽ đối mặt với hệ quả co thắt cổ tử cung dẫn đến dễ sảy thai.

Rau sam

Mặc dù cực kỳ hiệu quả trong việc thanh nhiệt, trừ giun, giải độc nhưng rau sam lại nguy hiểm đối với mẹ bầu ở 3 tháng đầu tiên.

Loại rau này khiến kích thích mạnh tử cung, gia tăng tần suất co thắt, gây nhiều tác hại nguy hiểm cho sức khỏe của phụ nữ.

Rau mầm 

Những loại rau mầm như giá đỗ luôn chứa một lượng vi khuẩn nhất định trong hạt giống trước khi cây mầm lớn. Vì thế các mẹ bầu tuyệt đối không được ăn sống rau mầm. Nếu ăn sống, vi khuẩn sẽ xâm nhập vào cơ thể có thể gây dị dạng thai nhi.

Măng tươi 

Có tác dụng trong việc trị táo bón, hỗ trợ làm giảm cholesterol trong máu nhưng măng tươi lại chẳng phù hợp trong việc đem lại sức khỏe cho mẹ bầu và thai nhi.

Trong măng tươi chứa chất cyanide – một chất rất nguy hiểm đối với cơ thể. Nếu không loại bỏ hoàn toàn chất này trước khi ăn, bà bầu rất dễ bị ngộ độc dẫn đến khó thở, nôn ói, nặng hơn có thể là tử vong.

Do đó, các mẹ hãy đảm bảo luộc thật kĩ măng, rửa lại với nước thật nhiều lần trước khi dùng.

Lưu ý: khi luộc măng tươi, bạn nên mở nắp nồi để cho khí Xyanua bay đi hết.

Rau muối chua

Cà muối, rau muối đều là những món ăn ưa thích của đại đa số người dân Việt Nam, tuy nhiên chúng không hề tốt cho thai phụ.

Trong thời gian muối chua, các vi sinh vật sẽ tác động lên men rau củ và muối và chuyển hóa nitrat thành nitrit. Vậy nên rau muối chua chứa khá nhiều nitrit gây hại cho mẹ bầu. Thai phụ cần hạn chế ăn món này.

Mẹ bầu cũng không nên sử dụng các loại nước ép hoa quả đóng sẵn vì trong đó rất dễ tồn tại vi khuẩn gây hại. Bạn nên tự chế biến, sử dụng tại nhà để có được sức khỏe ổn định trong suốt thời gian thai kỳ.

Ngoài những rau củ quả cần tránh mình đã liệt kê ở trên, các mẹ bầu cũng cần lưu ý trong rau củ quả đều chứa thuốc trừ sâu hoặc vi khuẩn, sán ở 1 lượng nhất định đều không tốt cho sức khỏe phụ nữ mang thai.

Hãy đảm bảo ngâm, rửa kỹ càng các loại trái cây, rau củ quả với nước muối trước khi ăn hoặc sơ chế bạn nhé!

2.3. Các loại đồ uống cần tránh

Không những chế độ ăn mà việc nạp đồ uống vào người cũng cần mẹ bầu cân nhắc thật kỹ trước khi sử dụng. Sau đây là những thức uống mẹ bầu không nên dùng trong giai đoạn mang thai để có một sức khỏe tốt nhé!

Cà phê hoặc đồ uống chứa Caffeine

Nếu bạn đang thắc mắc có bầu không nên ăn gì, uống gì thì thứ đầu tiên cần tránh uống đó là cà phê.

Caffeine sẽ giúp kích thích hệ thần kinh, đầu óc tỉnh táo, làm việc hiệu quả hơn. Nhưng chất này lại gây rối loạn và giảm chất lượng giấc ngủ của mẹ bầu rất nhiều. Ngoài ra còn ảnh hưởng tới quá trình phát triển của nhau thai. Vì thế mà các bác sĩ đều khuyên mẹ bầu không nên uống cà phê hay các đồ uống chứa Caffeine trong quá trình mang thai.

Thức uống chứa cồn

Đương nhiên rồi, bia rượu, các thức uống có cồn chắc chắn sẽ không thể xuất hiện trong chế độ ăn uống lành mạnh của mẹ bầu.

Nếu sử dụng, chúng sẽ tác động trực tiếp lên hệ thần kinh của mẹ và ảnh hưởng khá nhiều đến quá trình phát triển não bộ của bé.

Bạn hãy hạn chế tối đa việc sử dụng những thức uống này trong thời gian thai kỳ.

Sữa và các chế phẩm từ sữa không tiệt trùng (phô mai)

Sữa sẽ là nguồn cung cấp vitamin D, canxi giúp bé chắc khỏe xương và răng. Tuy nhiên, sản phẩm chế biến từ sữa chưa tiệt trùng như phô mai lại có chứa vi khuẩn Listeria có khả năng đi qua nhau thai, lây sang thai nhi dẫn đến nhiễm độc máu gây sảy thai.

Vậy nên, mẹ bầu cần xem xét kỹ thành phần các sản phẩm từ sữa, pho mát trước khi sử dụng. Và chỉ nên ăn các loại phô mai được chế biến từ các loại sữa đã tiệt trùng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

2.4. Các thực phẩm cần tránh khác

Gan động vật

Gan động vật là loại thực phẩm chứa nhiều sắt và vitamin A. Nếu mẹ bầu ăn nhiều gan động vật, lượng vitamin A nạp vào cơ thể quá nhiều sẽ tác động xấu đến thai nhi, thậm chí gây dị thai.

Bên cạnh đó, gan là nơi chứa chất độc của động vật. Vì vậy, nếu mẹ bầu ăn, thì nguy cơ cao các chất độc này ảnh hưởng đến thai nhi. Tốt nhất bạn nên cho gan động vật ra khỏi danh sách thực phẩm bạn ăn hang ngày để đảm bảo sức khỏe nhé.

Trứng sống hoặc trần qua, chưa nấu chín

Các mẹ nên tránh ăn trứng sống hay bất cứ loại thực phẩm nào có liên quan đến trứng chưa làm chín như mayonnaise tự làm, bơ custards…. Vì đây là cơ hội để vi khuẩn Salmonella phát triển, đi qua nhau thai, gây nhiễm trùng nghiêm trọng dẫn đến tử vong ở thai nhi.

3. Những điều nên biết để thai nhi luôn khỏe mạnh

Bên cạnh giải đáp câu hỏi có bầu không nên ăn gì thì mình sẽ cung cấp thêm những điều mẹ bầu cần lưu ý trong sinh hoạt hằng ngày để quá trình thai kỳ diễn ra suôn sẻ, nhẹ nhàng.

Có nên tránh quan hệ khi mang thai?

Đây có lẽ là câu hỏi nhận được nhiều sự quan tâm của các mẹ và các bố trong lần đầu lên chức về chế độ sinh hoạt hàng ngày.

Theo các bác sĩ khoa sản, nếu thực hiện đúng cách thì quan hệ tình dục là an toàn cho cả mẹ và bé. chỉ trong một số trường hợp đặc biệt sau thì bác sĩ sẽ đưa ra yêu cầu “Cấm” tình dục  để đảm bảo an toàn cho thai nhi:

• Chảy máu ấm đạo nhiều
• Nhau tiền đạo
• Dọa sảy thai
• Có tiền sử về sinh non, sảy thai
• Xảy ra điều bất thường về nước ối, nhau thai

Vậy nên nếu trong thời gian thai kỳ, thai nhi phát triển bình thường, không thuộc vào các nhóm trên thì bạn không cần lo lắng về việc tình dục ảnh hưởng đến thai nhi. Chì cần việc quan hệ tình dục là ở người phụ nữ quyết định và không phạm một số điều sau thì quan hệ tình dục hoàn toàn có thể trong thời gian mang thai:

• Sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn như bao cao su khi gần gũi vợ chồng
• Không quan hệ nếu chồng đang mắc các bệnh tình dục: lậu, sùi mào gà, giang mai…
• Lựa chọn tư thế phù hợp, thoải mái với bà bầu, tránh tì đè lên bụng
• Hạn chế kích thích quá mức vào núm vú vì có thể sẽ gây co thắt tử cung

Mẹ bầu có được sử dụng mỹ phẩm chăm sóc da không?

Câu trả lời là hoàn toàn được, nhưng có thể chỉ trong một khuôn khổ nhất định. Mẹ bầu cần tránh xa các loại mỹ phẩm chứa chì – một trong những chất gây ảnh hưởng tới sự phát triển não bộ của thai nhi.

Thao vào đó, mẹ bầu hoàn toàn có thể có thể sử dụng các loại mỹ phẩm thiên nhiên, lành tính, vừa giúp mẹ bầu chăm sóc da vừa đảm bảo sức khỏe cho thai nhi.

Bạn có thể tham khảo gợi í sản phẩm kem dưỡng ẩm dành riêng cho mẹ bầu tại đây

4. Lời kết

Mong rằng bài viết đã giúp bạn có được câu trả lời cho thắc mắc có bầu không nên ăn gì, cũng như biết thêm những thông tin bổ ích về chế độ sinh hoạt hàng ngày trong thời gian thai kỳ.

Để bạn dễ dàng hơn trong việc xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, phù hợp với nhu cầu bản thân, mình gửi bạn thêm thông tin: Phụ nữ có bầu không nên ăn gì trong 3 tháng đầu?

Chúc mẹ và bé luôn khỏe mạnh, mẹ tròn con vuông nhé.