Hướng dẫn cúng đầy tháng cho bé trai đầy đủ và chi tiết nhất
Lần đầu lên chức bố mẹ, chắc hẳn bạn đang hoang mang không biết cúng đầy tháng cho bé trai cần chuẩn bị những gì, cách thức cúng như thế nào. Hiểu được nỗi lo đó, hôm nay mình sẽ hướng dẫn bạn từ A đến Z cách cúng đầy tháng cho bé trai.
1. Cúng đầy tháng là gì?
Nguồn gốc lễ cúng đầy tháng
Cúng đầy tháng là nét đẹp văn hóa lâu đời, thuộc nghi lễ thứ hai trong thủ tục cúng Mụ (cúng đầy cữ, đầy tháng và thôi nôi).
Lễ cúng này sẽ là thời điểm ba mẹ báo cáo cảm tạ tổ tiên, thiên địa về sự xuất hiện của em bé. Đồng thời bày tỏ lòng biết ơn tới 12 Bà Mụ đã có công “nặn” bé và cả Đức Ông luôn dõi theo bảo vệ cho tới khi “mẹ tròn con vuông”.
Đây cũng là dịp để mọi người cầu nguyện phước lành và may mắn, mong rằng ông bà tổ tiên sẽ ban đến cho bé những điều tốt đẹp nhất.
Tính ngày giờ cúng đầy tháng
Cũng như những nghi thức truyền thống khác, lễ cúng đầy tháng cho bé trai được tính theo lịch Âm. Thường thì mọi người theo quy luật truyền thống, tuy nhiên mỗi vùng lại có sự khác nhau trong cách tính đầy tháng.
Hiện tại ta có 2 cách chọn tính ngày cúng đầy tháng phổ biến sau
Gái lùi hai, trai lùi một – phổ biến ở miền nam
Chẳng hạn, nếu bé sinh ngày 3/9 đến 3/10 (âm lịch) sẽ đủ 30 ngày tuổi
- Bé gái thì cúng đầy tháng vào ngày 1/10 (đủ 30-2 ngày)
- Bé trai thì cúng đầy tháng vào ngày 2/10 (đủ 30-1 ngày)
Bạn chỉ cần nhớ, bé trai thì làm sớm hơn 1 ngày và bé gái thì làm sớm hơn 2 ngày.
Nam trồi nữ sụt
Ông bà ta thường quan niệm rằng:
- Con trai phải là người đi tắt đón đầu, mạnh mẽ, xông xáo, tiến về phía trước mới dễ thành công.
- Con gái thì phải biết nhường nhịn, dịu dàng, khiêm tốn, như vậy cuộc đời mới hạnh phúc.
Vậy nên, với cách tính này thì bé trai sẽ cộng thêm 1 ngày, bé gái sẽ trừ đi 1 ngày.
Chẳng hạn, nếu bé sinh ngày 9/7 đến 9/8 (âm lịch) sẽ đủ 30 ngày tuổi
- Bé gái thì cúng đầy tháng vào ngày 8/8 (đủ 30-1 ngày)
- Bé trai thì cúng đầy tháng vào ngày 10/8 (đủ 30+1 ngày)
Bên cạnh đó, cách chọn giờ cúng đầy tháng cho bé trai cũng tương tự như chọn ngày cúng, có rất nhiều cách tính giờ khác nhau: tính theo tam hợp, theo năm sinh (tuổi) hay đơn giản chọn thời gian nào tiện thì cúng…
Hiện nay thì lễ cúng đầy tháng cho bé trai thường được thực hiện vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối. Thời tiết lúc buổi sáng mát mẻ nên nhiều gia đình thường chọn cúng buổi sáng, trước 12h trưa. Nếu ba mẹ muốn cúng đầy tháng cho bé trai trong buổi sáng, có thể bày mâm cúng trước, đợi tới đúng giờ thì cúng như bình thường.
Thực ra không chỉ riêng một vài cách tính trên, mà ở một số nơi còn có những cách tính khác. Chính vì sự không đồng nhất mà nhiều gia đình hiện nay đã tính đơn giản hơn, chỉ cần đúng ngày tròn 30 ngày tuổi là cúng đầy tháng cho bé trai và cả bé gái.
Vậy như thế nào mới đúng? Việc chọn cách nào, cúng vào ngày nào hoàn toàn phụ thuộc vào bạn và gia đình bạn, sẽ không có cách nào là chuẩn hoàn toàn.
Bạn nên tham khảo ý kiến người lớn tuổi trong nhà hoặc tại nơi bạn sống để có thể chọn được ngày cúng đầy tháng hợp lý nhé.
2. Hướng dẫn chi tiết cách cúng đầy tháng cho bé trai
Cha mẹ sẽ cần chuẩn bị những điều sau để cúng đầy tháng cho bé trai. Mời bạn theo dõi chi tiết cách chuẩn bị dưới đây nhé.
Mâm và lễ vật cúng
Mâm và lễ vật cúng đầy tháng cho bé trai tùy từng vùng miền mà rất khác nhau. Thêm vào đó còn tùy thuộc vào điều kiện kinh tế từng gia đình. Nhưng về cơ bản thì mâm lễ cúng đầy tháng cho bé trai sẽ không thể thiếu những đồ sau:
Mâm lễ vật cúng đầy tháng cho bé trai cơ bản
Bên cạnh đồ cúng đặt ở bàn thờ gia tiên, ông địa thì lễ vật cúng đầy tháng cho bé trai gồm:
- 12 chén chè
- 3 tô chè to
- 13 dĩa xôi
- 1 con gà luộc chín
- Bộ tam sên (gồm trứng luộc, thịt heo luộc, cua hoặc tôm luộc)
- Hoa tươi, mâm ngũ quả,
- Bó nhang, đèn cúng,1 bộ đồ hình thế (trên đó có ghi tên, ngày tháng năm sinh của bé, sau khi cúng xong ba mẹ đem hình thế đi đốt để giải hạn cho bé)
- Ấm trà, rượu, nước muối và gạo
- 13 miếng trầu kiểu cánh phượng, 13 bộ váy áo, 13 đôi hài và 13 nén vàng.
Bạn cần lưu ý, dĩa xôi, đôi hài, váy áo, miếng trầu và cả nén vàng đều phải giống nhau. Nhưng chỉ 12 món có kích thước như nhau, còn 1 bộ thì kích thước to hơn.
Lễ vật dâng cúng 12 Bà Mụ
Lễ cúng mụ bao gồm những đồ vật sau:
- Đồ vàng mã: đôi hài xanh, nén vàng xanh, váy áo xanh.
- Trầu cau: trầu têm kiểu cánh phượng, 12 miếng trầu, cau bổ tư, 1 miếng to hơn và trái cau nguyên quả.
- Lễ mặn: xôi, cơm, canh, gà luộc, món ăn, rượu trắng.
- Bánh kẹo: chia 12 phần trong đó có một phần to hơn (hoặc nhiều hơn).
- Hương hoa: Hương và lọ hoa nhiều màu, cùng tiền vàng và nước trắng.
- Đồ chơi trẻ em bằng sành sứ hoặc nhựa.
- Động vật: tôm, cua, ốc còn sống hoặc hấp chín, với số lượng là 12 con kích thước ngang nhau, thêm 1 con to hơn.
- Phẩm oản: Chia thành 12 phần bằng nhau và 1 phần lớn hơn (hoặc nhiều hơn).
Lễ vật dâng cúng Đức ông
Lễ vật dân Tam Đức ông thường bao gồm:
- 1 con gà luộc chín
- 1 tô cháo to.
- 1 tô chè to.
- 3 đĩa xôi to.
- 1 miếng thịt quay vừa
- 1 mâm ngũ quả (5 loại quả bất kỳ)
- Trầu cau, rượu, đồ hàng mã (giấy tiền), nhang.
Tham khảo địa chỉ đặt mâm cúng uy tín tại đây
Cách sắp xếp bàn cúng
Khi sắp xếp bàn bạn đặt thành 2 bàn cúng gồm:
- 1 bàn lớn cúng 12 Bà Mụ
- 1 bàn nhỏ cúng Đức Ông
Bàn nhỏ cao hơn bàn lớn tầm 5 đến 10 phân. Mâm cúng phải đặt theo nguyên tắc “chung đông bình tây quả” (nghĩa là phía đông thì đặt bình hoa, phía tây thì đặt lễ vật).
Điểm cần lưu ý ở đây là, mâm cúng 12 Bà Mụ phải được đặt đồng đều nhau. Đối với mâm cúng Đức Ông thì sẽ trưng gà,món mặn, hoa quả, cháo, chè, xôi, cả nhang, đèn, trầu cau, giấy vàng bạc đều phải đủ.
Nghi thức cúng
Sau khi mâm cúng đầy tháng cho bé trai được sắp xếp đầy đủ, gọn gàng, ba mẹ hoặc ông của bé sẽ thắp 3 cây nhang, bế trẻ ra trước án và bắt đầu khấn theo bài khấn cúng 12 Bà Mụ.
Tùy từng địa phương mà câu chữ có thể dị bản. Thường thì sẽ bắt đầu bằng những câu kính cẩn xưng danh 12 Bà Mụ, thần phật; trình bày ngày tháng cúng; tên vợ chồng, tên bé trai cúng đầy tháng, nơi ở của gia đình; lý do cúng sau cùng là bày tỏ sự biết ơn đến công lao của 12 Bà Mụ. Cuối cùng là lời cầu mong các Bà Mụ phù hộ độ trì cho bé.
Văn cúng đầy tháng cho bé trai
Sau khi khấn cúng 12 Bà Mụ, ba mẹ sẽ bế em bé ra trước án, người chủ lễ (thường là ông nội của bé) thắp 3 nén nhang và bắt đầu làm nghi lễ cúng đầy tháng.
Đây là bài văn khấn gia tiên cúng đầy tháng cho bé trai đơn giản và được sử dụng nhiều nhất (bài dựa theo sách Văn khấn cổ truyền Việt Nam – Nhà xuất bản Hồng Đức biên soạn:
“Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con kính lạy Đệ nhất Thiên tỉ đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ tam Tiên Mụ đại tiên chúa
Con kính lạy Thập nhị bộ Tiên nương
Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên nương
Hôm nay là ngày … tháng … năm …
Vợ chồng con là ………….
Sinh được con trai đặt tên là ……….
Chúng con ngụ tại:………….
Nay nhân ngày đầy tháng (đầy cữ, đầy năm) chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thần kính cẩn tấu trình :
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ Công, Long Mạch, Thổ Địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu tên là ……… sinh ngày ………. được mẹ tròn con vuông.
Cúi xin chư vị Tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngoan, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô tai vô ương, vô hạn vô ách. Phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng (nếu là bé trai), kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Toàn gia chúng con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết hưởng vinh quang thịnh vượng.
Xin thành tâm kính lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Cẩn cáo!”
Sau khi khấn, bố hoặc mẹ bế bé trai đến bàn thắp nhang, chắp tay bé trai trước án vái ba vái. Chỉ sau khi hết 3 tuần hương thì bạn mới được hạ lễ.
Tiếp đến, bố hoặc ông sẽ đặt tên cho con, cháu. Sau khi đọc tên ra, dùng 2 đồng tiền tròn có lỗ vuông (tiền âm dương) để gieo.
Nếu sau khi gieo 1 đồng âm 1 đồng dương (1 mặt úp, 1 mặt ngửa) thì ông bà đã đồng ý với cái tên đó. Nếu gieo, nhận được 2 đồng dương hoặc 2 đồng âm thì xem như tên chưa được ông bà chấp thuận.
Sau cả 3 lần gieo đồng xu, đều cho kết quả như vậy thì gia đình phải đặt lại tên khác.
Kết thúc lễ cúng đầy tháng cho bé trai, gia đình, họ hàng có thể cùng nhau ăn uống sum vầy và gửi đến bé trai những lời chúc tốt đẹp nhất mừng đầy tháng.
3. Lưu ý cần biết khi cúng đầy tháng cho bé trai
Để ngày cúng đầy tháng cho bé trai diễn ra suôn sẻ, mang lại nhiều điều tốt đẹp cho bé, ba mẹ cần lưu ý:
- Nghi thức cúng đầy tháng nên thực hiện vào buổi sáng sớm khi mặt trời mới ló;
- Hoa cúng nên chọn hoa màu đẹp, tươi, ko dập nát, ủ rủ, tránh dùng hoa màu trắng để cúng;
- Một số nơi còn có thêm nghi thức khai hoa, gọi là “bắt miếng”. Bé trai được đặt ngay vào giữa bàn hoặc nằm trong nôi cạnh bàn cúng. Người chủ lễ sẽ rót trà, thắp hương để xin phép bắt miếng rồi bồng đứa trẻ trên tay bắt đầu thực hiện nghi thức.
Sự khác biệt giữa 3 miền khi cúng đầy tháng cho bé trai
Như mình đã nói mỗi vùng miền sẽ có những điểm khác nhau trong cách cúng đầy tháng cho bé trai. Vậy nên ba mẹ cần lưu ý những điểm khác biệt giữa 3 miền Bắc, Trung, Nam để thực hiện lễ cúng đầy tháng đúng:
- Về lễ mặn: Người miền Bắc thường cúng gà trống, còn người miền Nam thì cúng thịt quay hoặc gà luộc, vịt luộc. Trong khi người miền Trung thì có thể linh động chọn gà trống hoặc gà mái.
- Về xôi cúng: Người miền Bắc thường sử dụng xôi vò để cúng, người miền Trung thì cúng xôi đậu xanh, xôi gấc còn miền Nam sẽ là xôi gấc.
- Về bộ tam sên: Người miền Bắc hầu hết sẽ luộc chín toàn bộ lễ vật bộ tam sên. Nhưng người miền Trung và miền Nam lại không như thế, họ sẽ để sống lễ vật.
Một điểm khác biệt nữa là, ở miền Nam, thường sẽ cúng thêm nhiều món đồ chơi, sách, bút… miễn sao phù hợp với giới tính của trẻ và mong muốn của gia đình, để sau khi cúng xong hạ lễ, ba mẹ sẽ giữ lại đồ chơi coi như đồ lộc cho bé.
Thay vào việc cúng thêm đồ chơi thì miền Bắc và miền Trung sau khi hạ lễ, gia đình họ hàng sẽ tới chúc mừng và lì xì phong bao đỏ cho bé.
4. Lời kết
Trên đây là những gợi ý chi tiết và đầy đủ nhất của mình về việc cúng đầy tháng cho bé trai. Hi vọng chúng sẽ có ích với bạn, giúp bạn và gia đình có được sự chuẩn bị chu đáo nhất cho ngày đặc biệt này.
Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết đến hết!
Bạn có thể xem thêm cách đặt tên ở nhà cho bé trai tại đây